اقلیم گیلان که در منطقه معتدل و بارانی قرار دارد و این سالها برف را هم به خود می بیند دارای معماری منحصر به فرد خویش است .. در نواحی مرطوب و بیشتر در کرانه دریا کاسپین برای محافظت از رطوبت بیش از حد زمین خانه ها بر روی پایه های چوبی ساخته می […]

گیله مَرده بی بجار هسایه فصل ِباهار قاوه خانه نیشتائی کَله گب زئن دری ؟! چی بوبوست تِه بَج و کج تِه خییار باغ و تِه او خبَرزه باغ … چی واسی دَوَسته یه تِه مورغ لان دِ واجامَ نکاری کَرا بازاره مئن واجام و مارغانه یا هیئن دری ! او زمات گوفتی کی سومبور […]

  ردپای پوشاک مردم گیلان از گذشته های دور تا سال های معاصر به سختی ممکن است دیده شود و تنها کلاه نمدی و چوموش را می توان بر جای مانده از آن دوران دانست.بومیان گیلان زمین، کت پشمین خشن بافتی به نام “چوخا” یا “چوخه” دارند، شلوار آنها معمولی و پشمی است که لیفه […]

  سفیدرود دومین رود بلند ایران است. سفیدرود را در باستان رود آمارد می‌نامیدند. این رود از ترکیب ۲ رود شاهرود و قزل اوزن در شهر منجیل شکل می‌گیرد و تا ورود به دریای خزر عرض استان گیلان را می‌پیماید. سرچشمه سفیدرود در کوه چهل چشمه کردستان است و به‌ طرف مشرق رفته داخل ناحیه […]

      گیله مرد زاک و زوکیم گیله مَـــــرد تِـــــه زینــدیگـانـی ، پئیزه دِ کـَـــرا تِــــه ایشکـَره خاش ، جیـویزه آسَه مـــان ، وارَش ِ بـــــدبختــی واره کـَــرا بـــدبختی یــا ، تِـــه سر دیمیزه تَــرَ سختـی یـان ِ وینجی دوچــوکست غمِه خرمگز تِـــــه ور ، بــــه ویــــز ویزه های کفی های ویریزی، غورصه نوخور […]

  این لباس شامل یک روسری زیرین به نام (مندیل) که به جای آن از کلاه نیز استفاده شده و با تعداد زیادی سکه در قسمت پیشانی تزیین می شود البته این کلاه مختص قاسم آباد نیست، جلیقه این لباس به مانند جلیقه های دیگر بوده با فرق این که با سکه تزئین شده است. […]

  گیلانیان قدیم بیماری هایی غیر از بریدگی و شکستگی و دریدگی عمیق را با گیله تجربه(درمان محلی) مداوا می کردند و اگر از مداوای محلی نتیجه نمی گرفتند و نا امید می شدند به ائمه اطهارو اماکن متبرکه متوسل میشدند و به هر چیز امید دهنده و آرامش بخش دست می یازیدند. اگر بیمار […]

  گوله زای ، هارا  نُکُن تی دفترا ، پارا   نُکُن اوسان میداد و آوَرنگ بی خود ورا ورا نُکُن گوله زای ، هارا نُکُن گوله زای ، هارا نُکُن ویریز ، ویریز باهار بامو چوشمه و  آوشار بامو خادان درید بــــولبولان کلاچ بــــه قار قار بامو گوله زای ، هارا نُکُن گوله زای ، هارا […]

  پاپولی یَم ، پاپولی یَم ، پاپولی پَر دارمَه ، بال دارمَه گول گولی پَر زنَمه گولانِـــــه سر نیشینم پامچال گول و سورخ گول و سومبولی پاپولی یَم ، پاپولی یَم ، پاپولی پاپولی یه مِه پئر و مِه مارمَه غورصه مَرَه ، غمه مَرَه قارمَه نَفَس زنم عطره گولا اودوشَم مِه کار هَنِه […]

  سیا گالش: در فرهنگ بومی منطقه سیا گالش نوعی فرشته یا جن است که حافظ نظام دامداری می باشد. سیا گالش متشکل از دو جزء « سیا ، سیاه » به معنای کسی است که، دارای چهره ای سوخته و از لباس یا پشمینه ای سیاه استفاده میکند و « گالش» چون بیشتر به […]

کرسی چینی معمولا کندن پی ساختمان و چیدن سنگ یا آجر تا ارتفاع مشخص است و ادامه آن بنای اصلی را تشکیل می دهد که گاه در زمین های آبرفتی و بسیار مرطوب به ۲ متر و در زمین های معمولی به ۱ متر می رسد . اما نوع دیگر آن نیز ساختن بنا در […]

  واژه بولاکی، لغتی روسی است. چون صندوقهای مذکور ابتدا از روسیه وارد گیلان شد، به آنها بولاکی صندوق، گفته می شد. پس از وارد شدن این صندوقها توسط بازرگانان و مسافران، صنعتگران گیلانی با توجه به استعداد و هنر خود در آنها تغییراتی داده و به شکلی کاملتر و زیباتر، که در بسیاری از […]

  زمانی که هنوز از یخچالها و سردخانه های امروزی خبری نبود ، در گیلان از روش های مختلفی برای نگهداری مواد خوراکی استفاده می کردند. مثلا برای جلوگیری از فاسد شدن گوشت قرمز آن را در داخل اتاقک مخصوص پخت غذا (خوشک کن = آشپزخانه) از سقف آویزان می کردند. در این اتاقک یا […]

  در زمان قدیم مردم از بخاری های هیزمی استفاده می کردند بخاری های حلبی که محتوای سوخت آن را هیزم و شاخ و برگ های درختان تشکیل می داد. این بخاری با آن گرمای مطبوع و دلنشین خود یک مشکل اساسی داشت و این که با تمام شدن سوخت یکباره فضای اتاق سرد می […]

    شاید کمتر کسی از شما بداند که سرزمین گیلان رویش گیاه چند نوع ازمرغوبترین و کمیابترین زعفران های جهان است که از این بین متأسفانه زعفران گیلانی که از گونه های منحصر به فرد زعفران جهان میباشد، در خطر انقراض قرار دارد. بسیار تأسف برانگیز است که تا سخن از زعفران به میان میآید […]

قبل از این که حلب پوشش سقف خانه ها شود مردم در سراسرگیلان سقف خانه ها را سفال می کردند. فرقی نداشت از غنی و فقیر از شرق تا غرب مردم سقف خانه ها را به دلیل باران های منطقه شیروانی می ساختند. شیروانی خانه ها در حقیقت اسکلتی شیبدار از چوب های محکم بود […]

  عکس تزئینی میباشد (برگرفته از داستان واقعی زندگی رخساره) در راه باریکه که دو طرفش را انبوه درختان ،علفهاو بوته های تمشک پو شانده بود و به شالیزارهای وسیع می رسید آهسته قدم می زد ولای بوته ها دنبال تمشک میگشت .دامن بلندش به روی زمین کشیده می شد.. ،هر قدمی که بر می داشت […]

به صفحه مدور چوبی بود به قطر ۷۰ سانتی متر و ضخامت ۳ الی ۴ میلی متر گفته میشد ونجاران محلی ان را می ساختند. کاربرد تبجه در گذشته این بود که کشاورزان برای جداکردن جو ازخورده کاه بویژه سوزنک های متصل به انتهای شلتوک (سُِل ) از آن   استفاده میکردند. خورده کاه را به […]

لَت”ها تخته های چوبی کوچکی اند که از درختان جنگلی ساخته و پرداخته می شوند . روزگاری که حلب و ایرانیت با فضای روستاها عجین و قرین نگشته بود ، بام خانه های روستایی پوشیده از لت هایی مستطیل شکلی بود که به یک اندازه توسط نجاران با تبر خراشیده و تراشیده می شد. روستاییان […]

    در گذشته یکی از کار ابزارهای مورد نیاز ، آبدنگ هایی بود که توسط آن برنج ، اَرْزَن و گندم را پوست می کندند و می کوبیدند.از آنجایی که این دستگاه با نیروی آب حرکت می کرد، می باید در کنار رودخانه کار گذاشته میشدکه اهالی روستا های دور نیز برای تهیه آرد […]

حمام مردانه حمام برای مردان از سحرگاه تا شامگاه یکسره باز بود مردان کاسبکار و مذهبی صبح خیلی زود به حمام می رفتند و غسل میکردند در شهرهای کوچک شرق گیلان همگان  همدیگر را می شناختند وبه همین دلیل بعضی ها که برای چند بار غسل کردن در هفته به حمام احتیاج داشتند رد گم […]

  هفتا بیجار نــــانَــــم هسا زمستــان یـــا باهاره مِــــه وَر چاب چاب بــــولـــبو ل، قارقاره جه مِه دیل دس اوسان، تِه بلا مِه سر مِـــه ره دِ زینــدیگی ، هفتــا بیجاره ! واگردان فارسی : نمی دانم ، حالا زمستان است یا بهار است در نزد من چهچه بلبل، مثل قار قار [کلاغ ] می […]

آداب بچه زائیدن : به اعتقاد گیلانیان قدیم پس از ۹ماه و ۹ روز و ۹ ساعت و ۹دقیقه زن باردار احساس درد می کند و می زاید. درد اول را “کاله درد” می گویند. اطرافیان به زن باردار دلداری میدهند و روحیه اش را تقویت می کنند که این “کاله درد است و قابل […]

اگر نوزاد پسر را در ده چله =تا ده روز پس از تولد به علت لاغری و بیماری ختنه نکنند این کار را در حدود چهار پنج سال به تعویق می اندازند. پدر مادر بچه روزی را که (ساعت خوب)دارد در نظر میگیرند. دوستان آشنایان مطرب دلاک (کارگر زن در حمام زنانه)و سلمانی (سلمانی ها […]

  سوهرابِ یاد بخیر چی خورم گبان زئی “چومانا وا شوستان جوره دیگر واستی دیئن ” وختی پئیز بواره نم نمه وارَش خو خوره اِپی چه توندا گیره انزلی یا وا دیئن عینه کویر وا دیئن رشتَ پیلی دریاچه حلا داعوا نوکنید اونه نام ” کاسپین ِپائیزی ” ماشینان تاکسی آبی او دورون اتوبوسان اتوبوس […]

  تی نازه قوربُن ( قربون ِ اون نازت بروم ) لاکو جُن- تی- دَهَنه بازه قوربُن چقد ناز دئنی تو تی نازه قوربُن تی ماره پوشت ایسای مِه خنده کُنی شئالئی تَه نوخوره تی گازه قوربُن برگردان پارسی دختر جان من قربون آن دهن باز تو بروم تو چقدر ناز داری الهی قربون آن […]

  آذری برار آذری برار را دکفته اَرسو جه اَرََس تا سیفید رود چی بَگَم آذری برار جه زیمین جه اَسه مانه… بی بفائی کاشکی اَمان بی بفا نَبیم! واگردان فارسی : برادر آذری برادر آذری جاری شده است اشگ از رود اَرَس تا سفید رود چه بگویم برادر آذری از بی وفائی زمین و […]

  شعری گیلکی با ترجمه ی پارسی باشد که با دیدن میوه ی انجیل روزتان شیرین و شکربار و شاداب رقم بخورد خدایا کی بونه ازگیل* بوخورم خوشکئوده ِ انگور وُ آجیل بوخورم بَنیشَم دار ِ سر مو مثل آییل** انجیل شاخئنه ِ سر انجیل بوخورم ترجمه ی پارسی خدایا کی می شود دوباره از […]

  بییا بیشیم کـویـانِــه جؤر ، جه ترسه مـی مـان خانمی عــید بـامــو دِ خالــی یـه ، پـاک مِـــه جیبـه تـان خانمی دَس خـالـــی بــؤم نتــانسم ، زاکــانِـــه پــابَـــــزار هیئن مِـه ره تِـه ره هـــــم نیهامــه ، ایـدانــه پــِرهــان خانمی کئنـه لیبـاسانـا دَوَد ، مِــه شین تِـه شین زاکـانِـه شین تـونـدی بـوکُـن واستـی زئـن ، […]

  سارائی ۱ گبان خایلی دارم من ، هارا اَمرَ او سنگه دیله دوختر ، سارا اَمرَ تِه رافا من بئسام ، سالانه سالان باموئی تو سر آخر ، دارا اَمرَ ! واگردان فارسی : حرف های زیادی همراه باگریه دارم با آن دختر سنگ دل ، سارا سال های سال به انتظارت ایستادم [ […]